REJESTR SPRAW

 

Od soboty, 17 czerwca, zacznie obowiązywać ustawa z 11 maja br. o zmianie ustawy o ochronie przyrody.

 

Wymóg zezwolenia lub zgłoszenia zamiaru wycięcia dotyczy drzew o obwodach pni mierzonych na wysokości 5 cm nad gruntem, przekraczających

• 80 cm – dla topoli, wierzb, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego;
• 65 cm – dla kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej, platanu klonolistnego;
• 50 cm – dla pozostałych gatunków drzew – nie dotyczy to drzew owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni.

 

Osoby fizyczne, usuwające drzewa na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Przed usunięciem drzewa należy o takim zamiarze poinformować Urząd Gminy – Wydział Zasobów Komunalnych, Opłat i Podatków pok. 14.

Zgłoszenie powinno zawierać:

• imię i nazwisko wnioskodawcy,
• oznaczenie nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte,
• rysunek albo mapę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości. Mapa może być wykonana odręcznie, jednak powinna umożliwiać bezsporne zlokalizowanie drzewa na danym terenie.

Istnieje również możliwość podania w zgłoszeniu gatunków i obwodów pni drzew usuwanych, co w połączeniu z mapą pozwoli na identyfikację tych drzew w terenie. Jest to szczególnie istotne w przypadku nieruchomości mocno zadrzewionych.

Zgłoszenia może dokonać jedynie właściciel nieruchomości. W przypadku współwłasności niezbędne jest uzyskanie zgody wszystkich współwłaścicieli nieruchomości lub pełnomocnictwa do występowania w ich imieniu.

Po otrzymaniu zgłoszenia pracownicy Wydziału w ciągu 21 dni dokonają oględzin. Następnie, w niektórych przypadkach, w ciągu 14 dni organ ma możliwość wydania sprzeciwu. Przed fizycznym usunięciem drzewa zaleca się upewnienie (np. telefonicznie tel. 76-8871212 w. 17), czy taki sprzeciw została wysłany.

Usunięcie drzewa bez zgłoszenia lub wbrew wydanemu sprzeciwowi traktowane jest jako wycinka bez zezwolenia i sankcjonowane administracyjną karą pieniężną.

Wydanie sprzeciwu upoważnia właściciela do złożenia wniosku o decyzję zezwalającą na usunięcie drzewa. W takim wypadku należy rozważyć możliwość zadeklarowania rekompensaty przyrodniczej w formie nasadzeń zastępczych.

WAŻNE! – tryb ten dotyczy tylko sytuacji, gdy wycięcie drzew nie wynika z prowadzenia działalności gospodarczej i każdy z właścicieli/współwłaścicieli jest osobą fizyczną.

 

Osoby fizyczne, usuwające drzewa na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, podmioty o osobowości prawnej

Takie osoby mogą usunąć drzewo dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji zezwalającej. Jest ona wydawana na wniosek. Właściciel nieruchomości powinien złożyć wniosek wraz z wymaganymi załącznikami, wskazując przyczynę usunięcia drzewa.

Pracownicy Wydziału w ramach postępowania dokonują oględzin drzew lub krzewów, oceniają zasadność ich usunięcia i ustalają wysokość ewentualnej opłaty oraz rekompensaty przyrodniczej w formie nasadzeń zastępczych. Wysokość opłaty określa się mnożąc obwód pnia w centymetrach na wysokości 1,30 m przez stawkę opłaty obowiązującą na dzień wydawania decyzji. Obecnie jest to kwota 500 zł za 1 cm obwodu, jednakże w ciągu miesiąca od wejścia w życie ustawy Minister Środowiska jest zobowiązany do ustalenia nowych stawek opłat, zróżnicowanych w zależności od gatunku drzew usuwanych.

 

Podmioty o osobowości prawnej, wspólnoty mieszkaniowe itp., usuwające drzewa, które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń przesyłowych

Usunięcie takich drzew odbywa się na podstawie ostatecznej decyzji administracyjnej. Decyzja jest wydawana na wniosek. Tym trybem można wnioskować o drzewa usuwane z tytułu zagrożenia dla ludzi lub mienia, oraz drzewa w złym stanie fitosanitarnym. Pracownicy Wydziału w ramach postępowania przeprowadzają oględziny drzew lub krzewów, dokonując oceny stanu faktycznego z opisanym we wniosku. W przypadku zaistnienia ustawowych okoliczności zwolnienia z opłat za usuwanie takich drzew, przeważnie nakładany jest obowiązek dokonania nasadzeń zastępczych.

 

Drzewa stanowiące złom lub wywrot

Bez względu na stan własności nieruchomości, usunięcie takiego drzewa może nastąpić przez jednostki ochrony przeciwpożarowej. W przypadku samodzielnego usuwania złomu lub wywrotu może to nastąpić po wcześniejszym zgłoszeniu do Urzędu Gminy i po dokonaniu oględzin przez pracownika Wydziału Zasobów Komunalnych, Opłat i Podatków. Z oględzin sporządzany jest protokół. Usuwać w tym trybie można jedynie drzewa spełniające ustawowe definicje:

• wywrot – drzewo lub krzew wywrócone w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym lub katastrofy budowlanej;
• złom – drzewo, którego pień uległ złamaniu lub krzew, którego pędy uległy złamaniu w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym lub katastrofy budowlanej;

Usuwanie drzew, które nie spełniają wspomnianych kryteriów, nawet jeżeli zostały uszkodzone w wyniku działania siły wyższej, może nastąpić jedynie na zasadach ogólnych.

 

Uwaga

• Zmiana ustawy nie przewiduje żadnych przepisów przejściowych, obowiązują więc przepisy aktualne na dzień orzekania. Wnioski złożone przed 17 czerwca, niezakończone do tego dnia decyzją, będą więc rozpatrywane w oparciu o nowe przepisy.
• Nieruchomości, z których zostaną usunięte drzewa na podstawie zgłoszenia, objęte są pięcioletnią karencją przed występowaniem z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Jeżeli taki wniosek wpłynie do organu w tym okresie, a inwestycja będzie realizowana na części, z której usunięto drzewo, oraz będzie miała związek z prowadzeniem działalności gospodarczej, na właściciela zostanie nałożona opłata administracyjna za usunięcie drzew. Podstawą wymiaru opłaty będą obwody pni ustalone podczas oględzin przez pracownika urzędu.
• Urząd może wnieść sprzeciw wobec zamiaru usunięcia zgłaszanych drzew w ciągu 14 dni od oględzin. Za datę wniesienia sprzeciwu uznaje się datę nadania przesyłki przez urząd. Nie jest to tożsame z datą doręczenia stronie. Należy szczególnie uważać w okresie skumulowanych dni wolnych od pracy, gdzie dostarczenie przesyłki przez operatora pocztowego z reguły trwa dłużej niż zazwyczaj. Aby uniknąć wątpliwości i ewentualnych konsekwencji, zalecamy kontakt z osobą prowadzącą sprawę.
• Zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów nie zwalnia z obowiązku uzyskania zezwolenia na czynności zakazane w stosunku do gatunków chronionych w przypadku stwierdzenia, że usunięcie zadrzewienia spowoduje naruszenie tych zakazów (np. umyślne płoszenie, lub niepokojenie w okresie lęgowym, niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd ptasich). Natomiast nie ma potrzeby występowania o zezwolenie na usunięcie gniazd ptasich, jeżeli drzewa lub krzewy będą usuwane poza sezonem lęgowym (tj. od 16 października do końca lutego) z obiektów budowlanych lub terenów zieleni pod warunkiem, że będzie to wynikać ze względów bezpieczeństwa lub sanitarnych - zgodnie z § 9 pkt 2 ww. rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348).

 

Informujemy jednocześnie, że zgodnie z art. 56 ust. 2 oraz ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody zezwolenie na czynności podlegające zakazom wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska lub Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska na obszarze swojego działania, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt. Naruszenie zakazów w stosunku do gatunków chronionych stanowi wykroczenie (art. 131 pkt 14 ustawy o ochronie przyrody).

Jednocześnie przypominamy, że problematykę drzew i krzewów rosnących przy granicy działki reguluje (art. 143-154) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, ze zm.).

 

Poniżej przykładowe unormowania prawne.

Art. 144 Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
Art. 148 Owoce opadłe z drzewa lub z krzewu na grunt sąsiedni stanowią jego pożytki. Przepisu tego nie stosuje się, gdy grunt sąsiedni jest przeznaczony na użytek publiczny.
Art. 149 Właściciel gruntu może wejść na grunt sąsiedni w celu usunięcia zwieszających się z jego drzew gałęzi lub owoców. Właściciel sąsiedniego gruntu może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.
Art. 150 Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się  z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.

Ewentualne roszczenia w tym zakresie są rozstrzygane tylko w postępowaniach cywilnych przed sądem powszechnym.